Hokohoko atu Tokanga Makehe ‘a e Pangikē Pule΄ ki he Hikihiki ‘a e Totongi Koloa Fakalotofonua΄ ‘i he‘ene Tu‘utu‘uni Ngāue Fakapa‘anga Fepueli 2024
- Details
- Category: Press Releases
Kuo tuku atu ‘e he Pangikē Pule Fakafonua ‘o Tonga´ ‘a ‘ene Fakamatala Tu‘utu‘uni Ngāue Fakapa‘anga ‘o Fepueli 2024 hili ‘a hono tali ‘e he Poate ‘a e kau Talēkita΄.
Na’e fetō‘aki ‘a e hikihiki ‘i he totongi koloa fakalūkufua΄ ‘i he ta’u kuo hili´ ka kuo holo ki he peseti ‘e 3.6 ‘i Fepueli 2024. Na’e pehē ‘e Kovana Moeaki, “neongo ‘a e holo ‘a e totongi koloa΄, ‘oku kei lahi pe ‘a e faingamalie ke toe mā’olunga ange ‘a e totongi koloa mei hikihiki e totongi e koloa fakalotofonua΄”. ‘E kei tokangaekina pē ‘e he Tu’utu’uni Ngāue Fakapa‘anga ‘o Fepueli 2024΄ ‘a e hikihiki ‘i he totongi koloa fakalotofonua΄: ‘uluaki΄ ke ta’ota’ofi ‘a e hikihiki ‘a e totongi koloa΄ ke ma’ulalo pē ‘i he peseti ‘e 5 ke tauhi ‘a e ma’uma’uluta faka’ekonōmika ‘a e fonua΄, pea fengāue‘aki vāofi ange mo e Pule‘anga΄ ke holoki ‘a e fa‘unga totongi koloa΄ (high cost structure); pea ua΄, fakapapau’i ‘a e malu ‘a e tafa‘aki fakapa‘anga΄ mo faka‘ai‘ai ‘a e nō ki he ngaahi sekitoa ‘oku ‘ikai ke lahi ha’anau faingamalie nō mei he ngaahi pangikē, mo tu’u laveangofua ki he feliuliuaki ‘a e ‘ea΄.”
Na’e makatu’unga ‘a e ma’ulalo ‘a e hikihiki e totongi koloa΄ ‘i Fepueli 2024 mei he holo ‘a e totongi lolo΄ pea mo e koloa me’akai fakalotofonua΄. Na‘e holo ‘a e ‘avalisi ‘a e hikihiki fakata’u ‘a e totongi koloa fakalūkufua΄ ki he peseti ‘e 6.4 ‘i Tisema 2023, ko e holo mei he peseti ‘e 10.9 ‘i he 2022. ‘Oku fakafuofua ke ma’ulalo ai pē ‘a e hikihiki ‘a e totongi koloa fakalūkufua´ ‘i he peseti ‘e 5 ki he toenga ‘o e ta’u 2024΄, tukukehe ha toe feliuliuaki ‘i he totongi ‘o e me’akai fakalotofonua´ tupu mei he tu‘u laveangofua ‘a e fonua΄ ki he ngaahi fakatamaki fakaenatula´, ngaahi fetōkehekehe ‘aki ‘i he fiema’u kau ngaue΄, hikihiki ‘a e totongi lolo fakamamani lahi΄, pea mo e ngaahi pole kehe mei tu’apule’anga΄. Kuo holoki ‘a e fakafuofua ki he tupu faka’ekonōmika ‘a e fonua΄ mei he peseti ‘e 2.6 ki he peseti ‘e 2.2 ‘i he 2024´, makatu’unga ‘i he ‘ikai ke ola lelei ange ‘a e ngoue´, vaotātaa´ mo e toutai´ pea pehē foki ki he tafa’aki fakatupu koloa´. ‘Oku fiema’u ke tokoni’i ‘a e tupu ‘a e ngaahi pisinisi taautaha´ ‘a ia ‘oku toe uesia ‘e he tokosi’i ange 'a e kau ngāue ‘oku nau ma’u e taukei ngāue ‘oku fiema’u΄, pea ‘oku toe kaunga foki eni ki he hikihiki ‘a e totongi koloa´. ‘Oku kei mā’olunga pē ‘a e pa’anga talifaki ‘i muli ‘a e fonua´ ‘o fe‘unga mo e $891.4 miliona ‘i he faka’osinga ‘o Fepueli 2024, ‘o fe’unga eni mo e māhina ‘e 11.4 ‘o e koloa hū mai´.
‘Oku tokoni ‘a e tupu peseti ‘e 6.4 ‘a e ngaahi nō kuo tali ‘e he ngaahi pangikē´ ‘i he ta’u kakato ki Sanuali 2024´ki he tupu faka’ekonōmika´ ka ‘oku tokanga ‘a e Pangikē Pule´ ki he ma’olunga ange e kaka ‘a e ngaahi nō palopalema´ ki he peseti 12.1 mei he peseti 6.0 ‘i he vaha’a taimi tatau pea ‘oku tokangaekina makehe ‘a e tō kehekehe ko eni. ‘Oku ‘i he tukunga lelei pē ‘a e ngaahi pangikē´, makatu’unga ‘i he kei ma’olunga pē ‘a e sino’i pa’anga tefito (capital) pea mo e kei faingamālie lahi pē toenga ‘enau pa’anga ngāue´ ke nō atu ki tu’a´. ‘E hokohoko atu pē ‘a hono muimui’i ofi ‘e he Pangikē Pule´ ‘a e ngaahi fakalakalaka faka’ekonōmika fakalotofonua´ mo e fakamāmani lahi´, pea fakahoko ‘a e ngaahi liliu ki he’ene tu’utu’uni ngāue fakapa’anga΄ ‘o ka fiema’u.
Faka'eke'eke
Tafa'aki ‘Ekonōmika
Pangike Pule Fakafonua ‘o Tonga
Fasi mo e Afi
NUKU'ALOFA
Telefoni: (676) 24057
Fax: (676) 24201
Meili 'Elekitolonika: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Ngaahi Naunau
Ongoongo 'i he Lea Faka-Pilitania 134 KB - Ma'u atu ha tatau 'o e ongoongo. |
Ongoongo 'i he Lea Faka-Tonga 133 KB - Ma'u atu ha tatau 'o e ongoongo. |
Reserve Bank’s February 2024 Monetary Policy Keeps Watchful Eye on Domestic Inflationary Pressures
- Details
- Category: Press Releases
The National Reserve Bank of Tonga (NRBT) has released its Monetary Policy Statement (MPS) for February 2024 following its approval by the Board of Directors.
Also read in Tongan: Hokohoko atu Tokanga Makehe ‘a e Pangikē Pule΄ ki he Hikihiki ‘a e Totongi Koloa Fakalotofonua΄ ‘i he‘ene Tu‘utu‘uni Ngāue Fakapa‘anga Fepueli 2024